موزه های کرج/موزه اسناد و نسخ خطی و مردم شناسی کرج


موزه اسناد و نسخ خطی و مردم شناسی کرج اولین موزه تاریخ شهر کرج و از نظر تحقیق،‌پژوهش و فعالیت یکی از ١٢ موزه برتر کشور است که دارای یک پژوهشکده و مرکز مطالعات و تحقیقات کرج شناسی نیز می باشد.
این موزه در چهارراه طالقانی کرج- تالارشهیدان نژاد فلاح واقع شده و از ساعت هشت صبح الی ١۶ بعدازظهر پذیرای عموم علاقمندان به فرهنگ و هنر و تاریخ است.
موزه اسناد و نسخ خطی و مردم شناسی کرج پس از پنج سال کار طاقت فرسای تحقیق و پژوهش توسط "عباس فتاحیان" در تاریخ ٠١/٠٢/١٣٨٨ در این شهرستان افتتاح شد و در تاریخ ٠٧/٠۵/١٣٨٨ مجوز دایم خود را از ریاست جمهوری (احمدی نژاد)‌ و سازمان میراث فرهنگی،‌ صنایع دستی و گردشگری دریافت کرد.
در این موزه که با همکاری معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری کرج راه اندازی شده،‌ بیش از ۴٠ هزار سند خطی جمع آوری شده که از نظر شمار اسناد جمع آوری شده در رده ششمین موزه ایران قرار دارد.
در این موزه آثار تاریخی و باستانی متعدد به چشم می خورد که مربوط به دوره های مختلف تاریخی می باشد.
این موزه شامل بخشهای مختلفی از جمله بخش اسناد و نسخ خطی و مردم شناسی است که در بخش اسناد و نسخ خطی انواع طومار به زبانهای مختلف عبری،‌زرتشتی،‌ عربی و فارسی در زمانهای تاریخی مختلف یافت می شود.
انواع حسابهای تجاری،‌ انواع بیاض (دفترچه حساب) ، سند ملکی،‌سند تجاری و سند ازدواج و انواع کتابهای خطی نفیس و قرآن کریم از دیدنی های این موزه به شمار می رود.
وسایل نوشتاری،‌ انواع ادعیه، اسناد دولتی، انواع پاکت نامه و فرمانهای حکومتی مربوط به دوره های افشاریه،‌زندیه و قاجار از دیگر اسناد ارزشمند این موزه است.
موزه مردم شناسی کرج حتی مورد علاقه تاریخ دوستان خارج از کشور نیز هست و تاکنون دو هیات شامل یک گروه بلژیکی و یک گروه کتابخانه ملی فرانسه از این موزه دیدار کرده اند.
شانه و چله بافندگی با قدمت بیش از ١٠٠ سال،‌ خورجین با قدمت ٨٠ سال،‌ انواع چوب سیگار و سرقلیانهای قدیمی،‌ انواع کمربند،‌ عکسهایی از رجال دوره قاجار و اماکن قدیم ایران، و همه و همه را می توان در این موزه دید.
پژوهشکده و مرکز مطالعات و تحقیقات کرج شناسی نیز در این موزه زیر نظر پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی،‌ صنایع دستی و گردشگری فعالیت می کند و در این مرکز کارشناسان به ساخت فیلم و تهیه عکس و گزارش از آثار تاریخی و باستانی و جاذبه های گردشگری کرج اشتغال دارند.
در این پژوهشکده ٢٠ گروه اصلی فعالیت دارند که در زیرمجموعه این گروهها ٢۵٠ نفر از دانشجویان،‌اساتید و هنرمندان همکاری دارند و در پنجشنبه هر هفته از ساعت ١۶ تا ١٨ جلسه ای در محل این مرکز در موزه مردم شناسی کرج تشکیل می دهند و هر جمعه نیز تورهای گردشگری کرج همراه با تحقیق و پژوهش دایر است.

انواع سلاحهای جنگی مربوط به دوران تاریخی مختلف را می توان در این موزه دید که در تصویر زیر تیر و کمان و نیزه مشاهده می شود:

عباس فتاحیان موسس موزه اسناد و نسخ خطی و مردم شناسی کرج که علاوه براین محقق،‌ نویسنده و شاعر معاصر نیز هست و دارای بیش از ١۴ جلدکتاب است،‌ فتاحیان متولد ١٣۵٧ در ده مصباح کرج متولد شده و در تصویر زیر او را با تمام تقدیر نامه های مختلف و مدالهایش می بینید:



عکس هوایی کرج در سال ١٣٣۵ خورشیدی در موزه مردم شناسی کرج:


گنجینه سکه های قدیمی از دیدنی های موزه مردم شناسی کرج است:

انواع دعا و طلسم های تاریخی در موزه مردم شناسی کرج:

جعبه قلم و جوهردان و جعبه مدارک مربوط به دوره قاجار در موزه مردم شناسی کرج:

قدیمی ترین اشیای موزه مردم شناسی کرج سفالهایی هستند که قدمت آنها به هزاره اول میلاد مسیح می رسد:

استخوان انسانهای باستان که در ارتفاعات سپهسالار کرج پیدا شده است:

کتابهایی که با دست نوشته شده اند و قدیمی ترین این کتابها در موزه مردم شناسی کرج کتاب یوسف و زلیخا است که بیش از ۵٠٠ سال قدمت دارد.

برخی اسناد تاریخی مانند اسناد ملکی و ازدواج که جالب است که اسناد ملکی آن زمان به صورت دفترچه های سند منگوله دار امروزی نبوده و تنها تکه ای کاغذ بوده است و یا در سند ازدواج در دوران مختلف تاریخی با عبارات جالبی روبرو می شویم که دیگر امروز رایج نیست مثل این عبارت در یک سند ازدواج قدیمی که برای خطاب قرار داده شدن عروس آورده شده است: "علیا مخدره عاقله بالغه رسیده رشیده باکره

موزه تندیس فرهنگ و ضرب المثل ها در کرج
موزه ای از تندیس، ماکت و تابلوهای هنر ابداعی ایرانی موسوم به "کارادل" با عنوان تندیس فرهنگ و ضرب المثل ها در کرج به آدرس کرج - بلوار شهید چمران - بعد از تالار تشریفات - (جنب بانک مسکن) - پلاک ٣٢١ - نگارستان دل شکیب از فروردین ١٣٨٩ در در کرج آغاز به کار کرده است.
در این موزه بیش از 120 تابلو ، تندیس و ماکت به زندگی و فرهنگ و آداب و رسوم مردمان ایران قدیم پرداخته است.
این تابلوها با سبک جدید و ابداعی به نام "کارادل" توسط "حبیب الله دل شکیب" به صورت نقش برجسته سه بعدی کار شده است.
شغل های مردم ایران قدیم در کنار اشیای عتیقه و قدیمی مانند فرفره فروش،عکاس دوره گرد، چرخ و فلکهای قدیمی سیار کوچه پس کوچه ها، ماشین دودی، آتشگردان و چراغ لامپا ، یاد ایام قدیم را در ذهن ها مجسم می سازد.
اماکن قدیمی مانند عطاری، حمام عمومی، زورخانه، قهوه خانه و کله پزی سنتی که هرکدام یادآور زنده نگاهداشتن اندیشه و فرهنگ ایرانی است به صورت بسیار زیبا، سه بعدی و ملموس با چشم اندازی خوش آب و رنگ در این موزه در معرض دید عموم قرار داده شده است.
در گوشه ای "لوتی محل" با دستمالی در دست و سبیلهای تاب داده ایستاده و در گوشه ای دیگر شماری از مردان ایرانی با لباسهای محلی می رقصند.
آنسوتر خیمه شب بازی برپاست و سفره هفت سین ایرانی که یکی از مهمترین سمبلهای فرهنگ ایرانی به شمار می رود نیز گسترده است.
این همه تنها گوشه ای از دست ساخته های حبیب الله دل شکیب ساکن کرج است که به گفته خودش دلش می خواهد که تماشاگران آثارش را به خاطره های گذشته های نه چندان دور بازگرداند.
جالب اینجاست که این هنرمند پیش کسوت توانسته ضرب المثل های ایرانی را با هنر ابداعی خویش جان بخشد و به طور مثال با ساختن کوهی از پول و پارو ، ضرب المثل "پول از پارو بالارفتن" را به تصویر کشیده و با زبان هنر بیان کرده است.
و در برخی موارد ضرب المثل ها را به گونه ای به تصویر کشیده که خنده ای نیز بر روی لب تماشاگران می نشاند به طور مثال در یکی از آثار عروسی کور و زشت روی و لنگ در کنار دیگر تصاویر ضرب المثل "دست ننه ام درد نکند با این عروس آوردنش" را بیان می کند و یا در اثری دیگر ضرب المثل "تیر بیارید، تخته بیارید، سکینه خانم می خواد آش بپزه" با چیره دستی فراوان به تصویر کشیده شده است.
بزرگترین تابلوی این موزه نیز تابلویی با عنوان "صلح و صفا" است که "دلشکیب" با صرف دو هزار ساعت وقت، مردم جهان از تمام نژادها و رنگ پوست و تمام پرچم کشورهای جهان را با هنرمندی تمام در اثری زیبا و ماندگار، خلق کرده است.
جالب اینکه دلشکیب گرچه شاعر نیست اما به گفته خودش هنگام ساخت این تابلو شعری به او الهام شده و سروده که آن را به دو زبان فارسی و انگلیسی در پایین تابلویش درج کرده است:
ما اگر سرخ و سفیدیم اگر رنگین پوست
یا به هر شکل به رنگ دگر ، خالق اوست
نزد ما مذهب و آیین ملل محترم است
طالب صلح و صفاییم همگی هستیم دوست
if we are many color or mony shape
if we are tall and little or any type/created by GOD
all people all idea and religion/respectable
but we are all pacifist/we are freind all to geather
ماکت بزرگ میدان نقش جهان اصفهان یکی از دیدنی ترین آثار این موزه به شمار می رود که به عنوان یکی از آثار تاریخی ایران بسیار مورد توجه است.
عروسک و تندیس بزرگ حاجی فیروز چشم هر بیننده ای را به سوی خود جذب می کند و البته بسیاری از بازدید کنندگان از این موزه در کنار حاجی فیروز عکس یادگاری می اندازند!

"حبیب الله دلشکیب" ، این هنرمند چیره دست درباره موزه آثارش ابداعی خود می گوید: از کودکی به دیدن آلبوم عکسهای قدیمی بسیار علاقمند بودم و همیشه می خواستم که عکسها ملموس باشند.
وی افزود: همیشه این فکر را داشتم که با برجسته سازی به آدمها و اشیا اطراف آنها که در این عکسها می دیدم، بعد تازه ای بدهم.
او که بازنشسته شرکت نفت و است، افزود: ابتدا با استفاده مواد گوناگون نظیر چوب، گچ و خمیر برای بعدبخشی به عکسها تلاش کردم اما نتیجه کار رضایت بخش نبود.
این هنرمند 74 ساله (متولد 1314) گفت: با گذشت دو سال با علاقه شدیدی که به این کار داشتم در سال 1366 دست به ابداعی با استفاده از سه عنصر طلق پی وی سی، رنگ و حرارت، زدم که حاصل آن خلق این آثار و برپایی دهها نمایشگاه شد.
اکنون سالهای زیادی از خلق آثار دلشکیب که به گفته وی سبک جدیدی در هنرهای تجسمی و حجم سازی به شمار می رود، گذشته است و خودش هم فکر نمی کرده است که این چنین مورد استقبال قرار گیرد.
او با نرم کردن پی وی سی و سپس حالت دادن و رنگ آمیزی آثار خود، قادر است با دستهای هنرمندانه اش تقریبا همه فضاها، اشیا و آدمهای اطراف خود را شبیه سازی کند.
دل شکیب تاکید کرد: با این همه حمایت دستگاههای ذیربط بسیار کم است و اصلا حمایتی وجود ندارد و همین موزه هم کاملا با هزینه شخصی و با عشق به هنر راه اندازی شده است.
وی گفت: علاوه براین چهار سال دنبال مجوز راه اندازی این موزه بودم که اخیرا مجوز آن صادر شده است و بهتر است از هنرمندان در زمان حیاتشان حمایت و تقدیر شود.
وی از مسوولان ذیربط و خیران هنردوست خواست با خرید ملک روبرویی این موزه ، او را در گسترش موزه خود یاری کنند تا بتواند تمام 350 اثر خود را به نمایش گذارد.
وی افزود: برغم نبود اطلاع رسانی و خبرنداشتن مردم و همچنین مدت زمان اندک راه اندازی این موزه ، استقبال گرمی از این موزه شده است بطوریکه مردم پس از بازدید از این موزه خانواده های خود را در نوبت بعدی می آورند.
او اسم "کارادل" به این آثار را به معنی "کار، ابداع ، دل شکیب" معنا کرد و گفت: به تلاشهایم ادامه خواهم داد تا این هنر اصیل ابداعی ایرانی بتواند به آن سوی مرزها نیز منتقل شود.
وی گفت: هرچند دعوتهای زیادی از خارج از کشور از جمله کانادا و دانمارک برای برپایی نمایشگاه داشته ام اما به دلیل کهولت سن از انجام این کار سر باز زده ام اما بیش از یکصد نمایشگاه در کاخ موزه، دانشگاهها و فرهنگسراهای کشور از این آثار برگزار شده و بیش از یکصد لوح تقدیر از نهادها و مسوولان گوناگون نیز دریافت کرده ام.
دل شکیب دستکم تاکنون 350 اثر از آداب و رسوم مردمان قدیم و مجموعه ضرب المثل های ایرانی را در قالب تابلوهای نقش برجسته سه بعدی خلق کرده و به نمایش گذاشته است.
اینکه نام این آثار کارادل باشد یا هرچیز دیگری مهم نیست، مهم این است که این هنرمند کرجی توانسته است با آثار خود تماشاگران زیادی را جذب کند و هنری ابداع کند که بتواند فرهنگ قدیم ایران را با شیوه ای متفاوت به دنیا معرفی کند.